De Nederlandse Skills Survey (NSS) heeft nu meer dan tien jaar aan gegevens verzameld over de vaardigheden en werktaken van werkenden in Nederland. Deze data geven ons waardevolle inzichten in hoe de vraag naar en het aanbod van vaardigheden veranderen binnen verschillende beroepen.
Wat is de NSS?
De Nederlandse Skills Survey (NSS) is een enquête die drie keer is uitgevoerd en gedetailleerde informatie geeft over de arbeidsmarkt. Dit helpt beleidsmakers te begrijpen hoe goed vraag en aanbod van vaardigheden op elkaar aansluiten, waar er tekorten of overschotten zijn, en hoe technologische veranderingen worden aangepakt. Het onderzoek laat ook zien welke werkenden het meest investeren in hun inzetbaarheid en welke groepen moeite hebben om werk te vinden.
In het onderzoek worden 36 stellingen over werktaken gebruikt om het belang en de uitvoering van deze taken te meten. Deze taken zijn gebaseerd op de British Skills Survey en omvatten vaardigheden zoals communicatie, probleemoplossing, organisatiekennis, taal- en rekenvaardigheden, en computervaardigheden. Werkenden vullen de stellingen in voor hun huidige baan, terwijl niet-werkenden dit doen voor een gewenste of laatste baan.
Belangrijke bevindingen
Toenemende Vraag naar Vaardigheden
De vraag naar vaardigheden zoals analytisch denken en interpersoonlijke communicatie is de afgelopen jaren gestegen. Dit komt door een krappere arbeidsmarkt en technologische veranderingen.
Effectiviteit van Vaardigheden
Hoewel de vraag naar bepaalde vaardigheden toeneemt, zien we dat de effectiviteit waarmee deze taken worden uitgevoerd, gelijk blijft of zelfs verbetert. Dit betekent dat werkenden steeds beter worden in hun werk.
Complexiteit van Beroepen
Complexe beroepen, zoals management en accountancy, vereisen meer vaardigheden en kennis. Minder complexe beroepen, zoals schoonmaakwerk en bouw, zijn meer routinematig.
Verschillen tussen Werkenden en Niet-Werkenden
Niet-werkenden zijn gemiddeld minder effectief in hun vaardigheden dan werkenden. Dit kan een obstakel zijn voor hen om werk te vinden.
Oplossingen voor Vaardigheidsverschillen
Om de kloof tussen vraag en aanbod van vaardigheden te verkleinen, kunnen werkenden cursussen volgen, taken vaker uitvoeren, of samenwerken met ervaren collega’s. Dit helpt hen om effectiever te worden in hun werk.
Investeren in Vaardigheden
Vaardigheden worden vaak op het werk geleerd, maar ook door vrijetijdsactiviteiten en opvoeding. Het stimuleren van leren op de werkvloer, zoals cursussen en informele training, is cruciaal voor de ontwikkeling van vaardigheden.
Technologische Ontwikkelingen
Technologische veranderingen hebben invloed op de vraag naar vaardigheden. Beroepen met een hoog risico op automatisering dalen in werkgelegenheid, terwijl beroepen met een hoge blootstelling aan AI juist groeien. Dit heeft ook invloed op de lonen: hogere AI-blootstelling leidt vaak tot hogere lonen.
Informatie over AI en Automatisering
Informatie over algemene trends in AI-blootstelling vergroot de gepercipieerde vervangbaarheid van taken binnen iemands beroep en specifiek in de eigen baan. Dit is niet het geval voor informatie over automatiseringskansen. Dit kan te maken hebben met de observatie dat de verwachtingen van respondenten over automatiseringskansen meer in lijn zijn met die van experts, dan over AI-blootstelling. Dit kan het gevolg zijn van het meer recente karakter van AI-blootstelling. Het informatie-experiment laat zien dat het belangrijk is om mensen te informeren.
Conclusie
De NSS biedt waardevolle inzichten in de Nederlandse arbeidsmarkt en helpt ons te begrijpen welke vaardigheden belangrijk zijn en hoe we deze kunnen ontwikkelen. Door te investeren in menselijk kapitaal en technologische aanpassingen, kunnen we de kloof tussen vraag en aanbod van vaardigheden verkleinen en de productiviteit verhogen.
Bibliografie
SEO . (2025, maart 14). Taken en vaardigheden op het werk, 2012-2024; ontwikkeling van vraag en aanbod van werktaken op basis van de Nederlandse Skills Survey. Opgehaald van Economisch onderzoek: https://www.seo.nl/publicaties/taken-en-vaardigheden-op-het-werk-2012-2024-ontwikkeling-van-vraag-en-aanbod-van-werktaken-op-basis-van-de-nederlandse-skills-survey/
ter Weel, B., van den Berg, E., Pritsch, D., Fouarge, D., Kunn, A., & Lansink, X. (2025). Taken en vaardigheden op het werk, 2012-2024; ontwikkeling van vraag en aanbod van werktaken op basis van de Nederlandse Skills Survey. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek en ROA. Opgehaald van SEO Economisch onderzoek: https://www.seo.nl/wp-content/uploads/2025/03/2024-156-Taken-en-vaardigheden-op-het-werk-2012-2024.pdf